بررسی انواع اظهارنامه مالیاتی | قوانین حاکم بر مالیات

اظهارنامه‌های مالیاتی بر اساس نوع، زمان تسلیم و شرایط تنظیمی که دارند، به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. انواع اظهارنامه مالیاتی هر کدام شرایط مخصوص به خود را دارند؛ یعنی در نوع تنظیم، زمان ارائه به اداره مالیات و… با یکدیگر متفاوت‌اند.

اظهارنامه مالیاتی چیست؟

اظهارنامه مالیاتی سند محاسبه مالی سالانه اشخاص با احتساب میزان مالیاتی است که آنان باید به سازمان امور مالیاتی ارائه دهند.

اظهارنامه مالیاتی شامل درآمد، هزینه‌ها، دارایی و… شخص یا اشخاص موظف به پرداخت مالیات است که از طریق آن مقدار مالیاتی که باید بپردازند مشخص می‌شود.

انواع اظهارنامه های مالیاتی:

انواع اظهارنامه‌ مالیاتی بر اساس نوع دارایی، اموال و همچنین بسته به زمانی که باید به اداره دارایی تسلیم شوند به صورت زیر دسته‌بندی می‌شود:

·      اظهارنامه اشخاص حقیقی

اشخاص حقیقی صاحبان مشاغل باید گزارش درآمد، هزینه‌ها، اموال و… خود را در طول یک سال مالی به اداره دارایی تسلیم کنند. جزئیات این مورد برای اشخاص بر اساس مقدار درآمدشان متفاوت است.

(زمان تسلیم به اداره مالیات: خرداد ماه سال بعد)

·      اظهارنامه اشخاص حقوقی

اشخاص حقوقی یعنی شرکت‌ها و موسسات باید گزارش درآمد، هزینه‌ها و دارایی خود را در طی یک سال مالی به اداره مالیات ارائه دهند.

(زمان تسلیم به اداره مالیات:  تا پایان تیرماه سال بعد)

·      اظهارنامه مالیات بر ارث

وارثان متوفی، موظف هستند قبل از تقسیم اموال و املاک موروثی، با اعلام ارث و پرداخت مقداری از آن به اداره مالیات به عنوان مالیات بر ارث نسبت به تنظیم این اظهارنامه اقدام کنند.

(زمان تسلیم به اداره مالیات: یک سال بعد از فوت)

·      اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده

مالیات بر ارزش افزوده از پرکاربردترین انواع اظهارنامه مالیاتی به شمار می‌رود. صاحبان کسب و کارها باید با گزارش درصدی از مبلغ خرید و فروش انجام شده از کار خود، نسبت به تنظیم این اظهارنامه اقدام نمایند. یعنی اگر شما در هر مرحله‌ای از انتقال واردات، تولید و توزیع محصولات به مرحله بعد آن هستید باید درصد مشخصی از ارزش افزوده را به عنوان مالیات پرداخت نمایید.

(زمان تسلیم به اداره مالیات: ۱۵ روز بعد از پایان هر فصل)

·      اظهارنامه مشاغل خودرویی

این مورد درباره کلیه مالکان و رانندگان خودرو از جمله: خودروهای حمل و نقل عمومی، سواری، باری و راه‌سازی است که به کسب درآمد از طریق خودروی خود می پردازند.

(زمان تسلیم به اداره مالیات: پایان خرداد ماه)

·      اظهارنامه املاک

این مورد از اظهارنامه مخصوص امور نقل و انتقال مسکن و مستغلات و یا درآمد حاصل از اجاره دادن آن‌ها است.

(زمان تسلیم به اداره مالیات: تا پایان تیر ماه)

·      اظهارنامه حبس، نذر، وقف

زمانی که شخص، اموال و املاک خود را به عنوان حبس، نذر یا وقف اعلام کند، باید گزارش اظهارنامه در مورد اموال مذکور را به عهده بگیرد.

(زمان تسلیم به اداره مالیات: حداکثر تا ۳ ماه بعد از زمان عقد)

·      اظهارنامه انحلال شرکت

با انحلال یک شرکت و پایان فعالیت اقتصادی آن باید سود و زیان آن اعلام شده و اظهارنامه‌ای تحت عنوان انحلال شرکت به اداره مالیات ارائه داده می‌شود.

(زمان تسلیم به اداره مالیات: ۶ ماه بعد)

نحوه تنظیم اظهارنامه مالیاتی چگونه است؟

نحوه تنظیم و ارائه انواع اظهارنامه مالیاتی به شرح زیر است:

1. اشخاص موظف به پرداخت مالیات، لازم است پایان هر سال مالی جهت اعلام مقدار درآمد، هزینه‎ها، دارایی و… خود و مشخص شدن میزان مالیات سالانه‎ای که باید پرداخت کنند، به سایت www.tax.gov.ir مراجعه کرده و نسبت به تکمیل فرم اظهارنامه مالیاتی اقدام نمایند.
2. بعد از ورود به سایت و وارد کردن مشخصات، اشخاص باید ثبت نام کرده و اظهارنامه الکترونیکی را دریافت، تکمیل و ارسال نمایند.
3. پس از انجام این مرحله، اشخاص، قبوض مالیاتی خود را دریافت کرده، سپس می‎بایست نسبت به پرداخت آن اقدام کنند.
4. بر روی اظهارنامه تا 12 ماه پس از ارائه کردن آن به اداره دارایی رسیدگی می‌شود. اداره دارایی در این مدت به بررسی اظهارنامه منطبق با مدارک و مستندات فرستاده شده مودیان اقدام نموده و سپس برگه تشخیص صادر می‌کند. ( زمان ابلاغ برگه تشخیص حداکثر تا 3 ماه است)

زمان تنظیم و تسلیم انواع اظهارنامه مالیاتی به چه صورت است؟

انواع اظهار نامه مالیاتی به‌ گونه‌های مختلفی دسته‌بندی می‌شوند. این تقسیم‌بندی بر اساس نوع دارایی و درآمد و همچنین زمان ارائه ‌آن‌ها به اداره مالیات متفاوت است.

اشخاص مشمول پرداخت مالیات موظف‌اند تا زمان مشخصی که برای تسلیم اظهارنامه و پرداخت مالیات آنان تعریف شده، اظهارنامه خود را تنظیم کرده و به اداره مالیات ارائه نمایند.

سوالات متداول

چرا باید برای پرداخت مالیات اظهارنامه تنظیم کنیم؟

اشخاصی که موظف به پرداخت مالیات هستند، با توجه به انواع اظهارنامه مالیاتی، در برابر حفظ و نگهداری دارایی خود، باید اظهارنامه مربوط به اموال خود را تنظیم کنند تا شفافیت مقدار مالیاتی که باید بپردازند اعلام شود.

انواع اظهارنامه های مالیاتی کدام هستند؟

اظهارنامه‌های مالیاتی بر اساس شرایط و ویژگی‌هایی که دارند به انواع مشخصی تقسیم می‌شوند. مانند: اظهارنامه اشخاص حقوقی، اظهارنامه اشخاص حقیقی، اظهارنامه مالیات بر ارث، اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده و… .

جرایم عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی چیست؟

در صورت عدم پرداخت مالیات و یا تاخیر در پرداخت آن موظف به پرداخت جریمه خواهید بود که در نهایت در برخی موارد قابل بخشش و در برخی موارد غیرقابل بخشش است.